انواع ترشی های ایرانی کدام اند؟ + طرز تهیه

انواع ترشی های ایرانی ، ترشی در واقع یک چاشنی تهیه شده از انواع سبزیجات است که در آشپزی خاورمیانه اهمیت بسیار زیادی دارد. هر زمان اراده کنید با اضافه کردن سرکه یا آب‌نمک به تره‌بار می‌توانید انواع ترشی را تهیه کرده و برای مدت زمان طولانی‌تری از آن‌ها نگهداری کنید.

هرسال با سرد شدن هوا می‌بینیم که مادرها و مادربزرگ‌هایمان مشغول ریختن انواع ترشی و شوری می‌شوند. در میان تمام ترشی‌های ایرانی، ترشی مخلوط، ترشی لیته و شوری گل کلم از محبوبیت بیشتری برخوردارند. در واقع با این کار می‌توان تره‌باری که در فصل سرما برداشت می‌شوند را برای مصرف در دیگر فصول سال نگهداری کرد. مثلاً لبو خوراکی محبوبی است که در بهار و تابستان پیدا نمی‌شود؛ اما ترشی لبو که بسیار هم لذیذ و خوشمزه است در تمام طول سال آماده و در دسترس است.

البته نباید این نکته را نادیده گرفت که ترشی انداختن مواد غذایی طعم آن‌ها را تغییر می‌دهد، ولی در عوض می‌توان تا ماه‌ها از خواص آن‌ها استفاده کرد و از ترکیب خوشمزه‌ای که از مخلوط کردن تره‌بار با ادویه‌ها و سبزی‌های معطر حاصل می‌شود لذت برد. در این مقاله از دیجی فود به سراغ معرفی انواع ترشی رفته‌ایم که بعضی از آن‌ها ترشی‌های ایرانی هستند و ما طعمشان را بارها و بارها چشیده‌ایم و بعضی دیگر هم ترشی‌های معروف و محبوب فرنگی که شاید نامشان را کمتر شنیده باشید.

پیشینه ترشی انداختن

ترشی انداختن یا نگهداری تره‌بار در محلول آب و نمک و سرکه پیشینه بلندبالایی دارد. باستان شناسان و مردم شناسان می‌گویند پیشینه و قدمت ترشی انداختن به حدود ۴۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. خیار شور جز اولین ترشی‌هایی است که پدید آمد. درست زمانی که هندیان برای اولین بار از خیار بومی خود خیار شور آماده می‌کردند مردم بین‌النهرین باستانی هم مشغول تهیه ترشی از انواع تره‌بار بودند.

آن‌طور که از شواهد تاریخی پیداست. مدت‌ها قبل از اینکه مردم متوجه شوند می‌توان از سرما برای نگهداری طولانی‌مدت مواد غذایی استفاده کرد ترشی انداختن روشی برای نگهداری مواد غذایی بود. سبزیجات و میوه‌ها بیشترین موادی بودند که برای تهیه انواع ترشی به کار می‌رفتند.

هرچند که اصول ترشی انداختن با گذر زمان کمی تغییر کرد و مردم دریافتند که با اضافه کردن چند نوع ادویه و سبزی می‌توان طعم بهتری به ترشی بخشید؛ اما پایه و اساس درست کردن ترشی هیچ‌وقت تغییر نکرد و هنوز هم انواع ترشی به همان شکل و شمایل ۴۰۰۰ سال پیش با ترکیب تره‌بار و محلول آب‌نمک یا سرکه تهیه می‌شوند

انواع ترشی ایرانی

اگر بخواهیم از پیشینه ترشی انداختن در ایران صحبت کنیم با توجه به اطلاعات موجود فرایند تهیه ترشی از تره‌بار در ایران به دوران مادها برمی‌گردد. حتماً در فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا هایپرمارکت‌ها قفسه‌های ترشی را دیده‌اید. حدود ۷۰ سال است که تولید انواع ترشی ایرانی و فرنگی در کارخانه‌های کشور شروع شده و حالا می‌توان مدل‌های متنوعی از آن را به راحتی از فروشگاه‌ها تهیه کرد. البته که ترشی‌های آماده و کارخانه‌ای هیچ‌وقت نمی‌توانند جایگزینی برای آن مزه‌های ناب و به‌یادماندنی ترشی‌های خانگی باشند. صفای آن روزهایی که در خانه بساط ترشی انداختن برپا می‌شود هیچ‌وقت در خرید ترشی آماده از فروشگاه نیست. 

انواع ترشی هرکدام برای شهر خاصی از ایران هستند. مردم هر منطقه متناسب با ذائقه خود ترشی‌های تهیه می‌کنند که شاید با ذائقه مردم دیگر شهرها سازگار نباشد. در ادامه این مقاله قرار است چند ترشی محبوب ایرانی و فرنگی را به تفکیک منطقه به شما معرفی کنیم.

ترشی بندری

از اسمش پیداست که مال کدام خطه از کشورمان است. ترشی بندری را به اکثر شهرهای جنوبی کشور نسبت می‌دهند، اما در اصل ترشی بندری تندوتیز و خوشمزه که در تمام کشور شناخته شده برای شهر بندرعباس است. زنان جنوبی در تهیه ترشی بندری مهارت بسیار زیادی دارند، اما به به آن معنا نیست که شما نمی‌توانی ترشی بندری را در خانه تهیه کنید. با کمک گرفتن از دستور اصلی ترشی بندری می‌توان را به راحتی در خانه تهیه کرد. اگر در انواع ترشی شیفته طعم تندوتیز آن هستید پیشنهاد می‌کنیم یک‌بار ترشی بندری را امتحان کنید. یکی از ترشی‌های ایرانی که زادگاه آن جنوب کشور است و به تندی معروف است ترشی بندری است. این ترشی مخلوطی از گوجه، سیب زمینی، بادمجان، گل کلم، فلفل سبز و… است. طعم تند این ترشی غالبا به علت وجود فلفل سبز و سرکه است اما شما می‌توانید با اضافه کردن ادویه‌های تند و معطر مانند فلفل قرمز این تندی را بیشتر کنید.

مواد تشکیل‌دهنده این ترشی شامل خیار شور، بادمجان، هویج، گل کلم، موسیر، رب گوجه‌فرنگی، نمک، فلفل قرمز و سبزیجات معطر است.

ترشی نازخاتون

نازخاتون یک ترشی محبوب و پرطرفدار شمالی که در میان استان‌های شمالی کشور به چندین روش متفاوت آماده می‌شود؛ اما اصلی‌ترین شیوه آن را مردم استان مازندران می‌دانند. مواد تشکیل‌دهنده این ترشی خوش عطر و بو بادمجان کباب شده، گوجه‌فرنگی، سیر، سبزیجات معطر محلی، پودر فلفل و سرکه است.

ترشی لیته

لیته یکی دیگر از ترشی‌های خوشمزه و پرطرفدار ایرانی است که نمی‌توان آن را به شهر یا منطقه خاصی نسبت داد. لیته بندری، لیته شمالی، لیته تهران و … همگی با کمی تفاوت از روی یک دستور اصلی تهیه می‌شوند. مواد لازم برای تهیه این ترشی محبوب شامل گل کلم یا کلم سفید، هویج، انواع فلفل، خیار، بادمجان، سیر، سبزی معطر (مرزه، ترخون، گشنیز، تره، ریحان و جعفری)، ادویه ترشی (نعنا خشک، زیره سیاه و سبز، کاری، زردچوبه، تخم گشنیز، سیاه دانه و گلپر)، نمک و سرکه است.ترشی لیته یک ترشی خارق‌العاده با ترکیب سیر، بادمجان، سبزی‌های معطر، هویج و… است. این ترشی در مناطق مختلف به طرق متفاوتی تهیه می‌شود. مثلا در جنوب کشور این ترشی با طعم تند خود چاشنی مناسبی برای ماهی کبابی و غذاهای اسپایسی جنوبی است. در شمال کشور این ترشی را با بادمجان کبابی درست می‌کنند که به آن نازخاتون نیز گفته می‌شود. البته ناگفته نماند که شمالی خواندن نازخاتون به این معنی نیست که تنها اراضی شمالی ایران این ترشی را درست می‌کنند؛ بلکه به این معنی است که این روش تهیه از شمال کشور منشا گرفته است.